یو ایکس رایتینگ یکی از مشاغلی است که در سالهای اخیر به یک حرفه جدی تبدیل شده است. تجربهنویسی یا UX Writing همواره بخش جداییناپذیری از دنیای مدرن ما بوده است؛ با این حال تا قبل از سالهای اخیر، هیچ کس به آن به عنوان یک حرفه مستقل و کاملا جدی نگاه نمیکرد. این روزها بسیاری از نویسندهها با عنوان نویسنده تجربه کاری یا UX Writer به کسب و کارها کمک میکنند تا بهتر با کاربران ارتباط برقرار کنند.
اما شاید بپرسید نویسنده تجربه کاربری یا همان یو ایکس رایتر دقیقا چه کاری انجام میدهد و یو ایکس رایتینگ به چه معناست؟ برای پاسخ به این سوال در این مطلب همراه ما باشید تا با مفهوم تجربه نویسی یا UX Writing آشنا شویم.
یو ایکس رایتینگ و تجربهنویسی به چه معناست؟
از سال 2016 بسیاری از شرکتهای بزرگ مانند آمازون، گوگل یا اوبر شروع به استخدام افرادی تحت عنوان نویسنده تجربه کاربری یا UX Writer کردند. علیرغم اینکه تا قبل از سال 2019 افراد اندکی به UX Writing به عنوان یک شغل و حرفه جدی نگاه میکردند، تجربهنویسی یک مفهوم تازه نبود. بلکه از چندین دهه قبل بسیاری از کسب و کارهایی که صاحب محصولی بودند، در فضای آنلاین و آفلاین برای صحبت با کاربران، انتقال مفاهیم و برقراری ارتباط با آنها از یو ایکس رایتینگ استفاده میکردند.
یو ایکس رایتینگ همان چیزی است که کاربران به کمک آن نحوه استفاده کارآمد از محصول را میآموزند. برای مثال ما به کمک تجربهنویسی یا UX Writing کار با لپتاپ را میآموزیم و یا در مترو به وسیله نقشه راهنمای قطارها، مسیر خود را پیدا میکنیم.
نویسنده تجربه کاربری یا UX Writer کیست؟
یو ایکس رایتر یا نویسنده UX کسی است که به کمک کلمات، یک برنامه یا سایت ساده یا گنگ را به یک محیط یوزرفرندلی و قابل فهم تبدیل میکند. نویسنده تجربه کاربری، استفاده از یک محصول را برای کاربران سادهتر میکند. یو ایکس رایتر باید با اصول نگارش آشنا باشد و پیغامهای شفاف و سادهای بنویسد که به کاربر برای استفاده از محصول کمک کند.
اما سوال اینجاست که آیا نویسنده تجربه کاربری یا یو ایکس رایتر همان کپیرایتر است؟ در ادامه به این سوال پاسخ میدهیم.
تفاوت یو ایکس رایتینگ (UX Writing) با کپی رایتینگ (CopyWriting)
کپی رایترها و تولیدکنندههای محتوا در حقیقت به صاحبان کسب و کارها کمک میکنند تا محصولات و خدمات خود را به مشتریان معرفی کنند و فروش خود را افزایش دهند. به عبارت دیگر کپی رایتر همان تبلیغنویس است که با تولید متنهای تبلیغاتی، به مارکتینگ و بازاریابی محصولات و خدمات کمک میکنند.
در مقابل، نویسنده UX با نوشتن متنها و عبارتهای کوتاه مسیر کاربر در صفحه محصول را ساده و هموار میکند و هیچ ارتباطی با بخش مارکتینگ و تبلیغنویسی ندارد. به زبان سادهتر یو ایکس رایتر پیش از ارائه محصول و برای ساده کردن آن و کپیرایتر بعد از ارائه محصول برای افزایش فروش آن، محتوا تهیه میکند.
برخلاف تولید محتوا که متنها در آن طولانی است، در یو ایکس رایتینگ ، نویسنده تجربه کاربری باید ساده و شفاف، کوتاه و کاربردی صحبت کند تا پیام او سریع و آسان به کاربر منتقل شود.
بیایید با یک مثال ساده بهتر با این دو حرفه آشنا شویم. تبلیغاتی که در تلویزیون برای محصولات پخش میشود و یا مقالهای که در مورد خرید یک تلفن همراه نوشته شده، توسط تولید کنندههای محتوا و کپیرایترها تهیه شده است. اما مطالبی که در داخل یک نرمافزار یا بازی نوشته شده، حاصل کار نویسنده UX یا یو ایکس رایتر است.
در نهایت لازم به ذکر است که یک کپیرایتر میتواند یک یو ایکس رایتر نیز باشد. در حقیقت همه چیز به میزان تسلط نویسنده به روشهای زبانی، لحن نگارش، دایره لغات و تجربه او در این حرفه بستگی دارد.
نویسنده تجربه کاربری یا یو ایکس رایتر چه وظایفی دارد؟
نویسنده UX مسیری که توسط طراح UX تعیین شده است را برای کاربر هموار میسازد. بنابراین واضح است که یو ایکس رایتر به چیزی بیشتر از مهارت نویسندگی نیاز دارد. نویسنده تجربه کاربری وظیفه نوشتن میکروکپی یا ریزهنوشتها را به عهده دارد. او باید برای تهیه پیامهای خطا، متن کلیدهای درون برنامه، صفحه ثبتنام، صفحه تنظیمات، نوشتههای مودالها و توضیح نحوه استفاده از یک گزینه، به تیم طراحی کمک کند. علاوه بر این نویسنده UX باید متن راهنمای نرمافزار، منو و شیوه استفاده از محصول را نیز تهیه کند.
افزون بر همه این وظایف، یو ایکس رایتر باید با تیم طراحی تعامل کامل داشته باشد و برای بهبود محصول و ارتباط بهتر کاربر با آن، پیشنهادات خود را ارائه کند. بنابراین UX Writer با برنامهنویسان، مدیر محصول، طراح UX و طراح UI همکاری میکند.
یو ایکس رایتر یا نویسنده UX به چه مهارتهایی نیاز دارد؟
بدون شک نویسنده تجربه کاربر باید با اصول نویسندگی آشنا باشد. افزون بر این او به مهارتهای دیگری نیز نیاز دارد. در ادامه به برخی از مهارتهای لازم برای UX Writing اشاره خواهیم کرد:
- توانایی انتقال پیام در کوتاهترین شکل ممکن
- آشنا با کار گروهی و همکاری با تیم طراحی
- توانایی درک مفاهیم طراحی تجربه کاربر
- توانایی درک و تحلیل استراتژی محتوای محصول
- توانایی درک و تحلیل تحقیقات کاربر
- توانایی انتخاب بهترین کلمات برای انتقال مفاهیم
- توانایی پیشبینی واکنش کاربر نسبت به کلمات و عبارتهای درون محصول
- مهارت در برقراری تعادل میان کوتاهی متن و انتقال صحیح مفهوم ضروری
- آشنایی با نرمافزارهای طراحی
- مهارت سادهنویسی
- آشنا با نحوه صحیح چیدمان کلمات
- تسلط به دایره وسیعی از واژگان
- تجربه و تمرین مداوم
- آشنا با انواع لحنها و سبکهای نوشتاری
نکات اصولی یو ایکس رایتینگ
برای اینکه در یو ایکس رایتینگ موفق باشید، باید به نکات زیر توجه کنید:
- باید هدف خود را مشخص کنید و بدانید که چرا و برای چه کسی مینویسید و قرار است چه مفهومی را به او منتقل کنید.
- ساده و کوتاه بنویسید.
- باید با مسیر کاربر آشنا باشید و بدانید که او از کجا و چطور به این مرحله رسیده است.
- در نوشتن پیامها از کلماتی که بار منفی دارند و یا اخطاردهنده هستند استفاده نکنید.
- متن شما باید صریح و واضح باشد و در آن هیچ کژتابی یا دوگانگی معنایی وجود نداشته باشد.
- متن شما باید یکپارچه و یکدست باشد. بنابراین از یک لحن واحد در بخشهای مختلف محصول استفاده کنید.
- اگر مخاطب شما متخصص نیست، از اصطلاحات تخصصی استفاده نکنید.
- خودتان را به جای کاربر قرار دهید و با متن خود نیاز او را برطرف کنید.
چند کتاب کاربردی که یو ایکس رایترها باید بخوانند
اگر میخواهید یک تجربهنویس موفق باشید، بیش از همه در کنار تسلط به اصول نگارش و مهارت نویسندگی باید به طور مداوم تمرین داشته باشید. علاوه بر این فراموش نکنید که بدون مطالعه نمیتوانید مهارت و دانش خود را افزایش دهید. در همین راستا میتوانید کتابهای زیر را مطالعه کنید:
- کتاب فرهنگ فارسی عامیانه
این کتاب توسط ویراستار و مترجم ایرانی، ابوالحسن نجفی به نگارش درآمده است. با مطالعه این کتاب به خوبی با زبان گفتاری و زبان نوشتاری آشنا میشوید.
- کتاب آیین نگارش
در این کتاب که نوشته دکتر احمد سمیعی گیلانی است، سادهنویسی را میآموزیم.
- کتاب نکتههای ویرایش
این کتاب توسط علی صلحجو نوشته شده است و در آن اصول نگارش و نحوه صحیح کوتاهنویسی آموزش داده شده است.
- کتاب لوازم نویسندگی
این کتاب توسط نویسنده صاحبنام ایرانی؛ نادر ابراهیمی نوشته شده و در آن به همه مهارتها و لوازمی که یک نویسنده برای نویسنده شدن به آنها نیاز دارد، اشاره شده است.
جمعبندی
در این مطلب با یو ایکس رایتینگ (UX Writing) آشنا شدیم. سالهاست که صاحبان محصولات از تجربهنویسی استفاده میکنند؛ اما حرفه و تخصص تجربهنویسی به تازگی به یک شغل جدی تبدیل شده است. نویسنده تجربه کاربر یا یو ایکس رایتر (UX Writer) علاوه بر تسلط به نویسندگی باید با اصول و مفاهیم طراحی تجربه کاربر نیز آشنا باشد و با تیم طراحی و برنامهنویسی همکاری کند.
در نهایت فراموش نکنید که برای آشنایی با اصول نگارش و کسب مهارت در تولید محتوا میتوانید سایر مقالات کاربردی ما را در سایت جوهر مطالعه کنید.